Het voordeel van het uitstellen van de ab-heffing

De al dan niet contante waarde van de ab-claim is een regelmatig terugkerend discussieonderwerp in vaktechnisch overleg van fiscalisten. De ene groep beweert dat de contante waarde juist is, omdat het nu eenmaal een toekomstige heffing betreft. De andere groep zit op de lijn dat de ab-claim jaarlijks met rendement aanwast en als je de aangegroeide reserves contant maakt, je precies weer uitkomt op de nominale waarde. Waar de twee groepen het niet oneens over zijn, is dat je bij het uitstellen van de box 2-heffing over deze belastingclaim rendement kunt behalen. Over dit rendement is natuurlijk ook weer VPB en box 2-heffing verschuldigd, maar netto spring je er toch uit. Het netto rendement op de uitgestelde box 2-heffing betekent een lager gecombineerde VPB/IB- lager dan waar in de regel van wordt uitgegaan.

Het effect van de uitgestelde box 2-heffing kan worden geïllustreerd aan de hand van het rekenmodel 01-03 beleggen dga. We starten met een kapitaalstorting van €100.000 en dus ook een verkrijgingsprijs van €100.000. We rekenen met een cashrendement van 10% per jaar. Bij het bv-scenario wordt er jaarlijks over die 10% afgerekend (VPB). De winst na VPB wordt toegevoegd aan de reserves. Het model toont het netto vermogen na bijvoorbeeld 10 jaar. Bij de berekening van dit vermogen komt de ab-claim op dat moment in mindering. Die heffing is 10 jaar uitgesteld.

Bij een vermogen van €100.000 en een rendement van 10% is de winst van het eerste jaar €10.000. Je zit dan in de schijf waarvoor het VPB-tarief 19% bedraagt. Voor de box 2-heffing zit je nog in het lage tarief van 24,5% waar het model vooruitlopend op 2025 mee rekent. Het gecombineerde tarief bedraagt 19% + (100% -19%) x 24,5% = 38,845%.

Bij een rendement van 10% voor belasting kom je dan uit op een netto rendement van 6,1155%. Op basis van dit gecombineerde tarief bedraagt de eindwaarde na 10 jaar €181.046.

Het rekenmodel geeft echter als uitkomst het hogere bedrag van €189.014.

Het verschil van €189.014- €181.046= €7.968 is te danken aan het netto rendement op de uitgestelde box 2-heffing. In de eerste tabel wordt gesimuleerd dat de box 2-heffing jaarlijks wordt betaald. Over die fictieve afdracht wordt dan uiteraard ook geen rendement meer ingerekend. In de tweede tabel wordt de box 2-heffing als latentie in aanmerking genomen en wordt rendement ingerekend over het vermogen zonder aftrek van die latentie (de eerste kolom). Het verschil van €7.968 kan als volgt worden verklaard.

Door dit uitsteleffect is het werkelijke netto rendement hoger dan de hiervoor genoemde 6,1155%, te weten 6,5735%. Dit impliceert een gecombineerd VPB/IB-tarief van 34,26%. Een algebraïsche exercitie levert een ab-claim op van 18,85%.

Nog mooier zou het zijn als niet alleen de box 2-heffing 10 jaar werd uitgesteld, maar ook de heffing van VPB. Dat zou kunnen door te beleggen in aandelen die geen dividend uitkeren en deze aandelen op kostprijs te waarderen. Bij 10% waardestijging per jaar is de netto eindwaarde dan €197.465. Dit is één van de varianten die in rekenmodel 01-03 wordt berekend. De gecombineerde fiscale druk komt dan uit op slechts 30%.

Bij deze planning moet je er rekening mee houden dat je door het uitstel zowel in het hogere VPB-tarief komt te vallen als in het hogere box 2-tarief. Hierdoor kan het uitstel van heffing ongunstig uitpakken.

In de praktijk pleegt het gecombineerde VPB/IB-tarief – gemakshalve? – op nominale waarde te worden gesteld. Het ondernemen, sparen of beleggen in de bv wordt dan te ongunstig voorgesteld met mogelijk een onjuist advies tot gevolg. Ook civielrechtelijk is inmiddels duidelijk dat het voordeel van het uitstel van de box 2-heffing in aanmerking moet worden genomen bij boedelverdelingen (HR 26 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:583).