Moet de papieren schenking bij de notaris?

Er is in de praktijk nogal eens verwarring over de vraag of je voor een papieren schenking per se langs de notaris moet. Vroeger was dat zo. Anders gezegd, voor zo'n schenking gold als vormvoorschrift de notariële akte op straffe van nietigheid. Tegenwoordig is een onderhands aangegane papieren schenking gewoon geldig. Gaat vader failliet dan komt de schuldeiser op de lijst van de concurrente schuldeisers. Het kind moet de vordering opgeven in box 3 en de schenker trekt de schuld af in box 3. Er is echter één maar! En dat is art. 7:177 BW, waarin is bepaald dat een zogenoemde schenking des doods vervalt bij het overlijden van de schenker. Dat werkt ook door in de aangifte erfbelasting, waarbij geen rekening kan worden gehouden met een onderhands aangegane schuldigerkenning uit vrijgevigheid. Deze is immers bij het overlijden vervallen. Bij leven van de schenker is die schuld er gewoon, maar bij zijn overlijden is hij weg. Er geldt echter een belangrijke uitzondering. Als de schuldigerkenning bij notariële akte is aangegaan, blijft zij intact bij het overlijden van de schenker. Het antwoord op de vraag is dus niet eenduidig te geven.

Stel dat vader en moeder op donderdag 30 december 2021 opeens op het idee komen hun kinderen op papier het bedrag schenkvrijstelling ad €6.604 te willen schenken. Het lukt natuurlijk niet meer om een afspraak te maken bij de notaris. Ze kunnen dan overwegen dit onderhands te doen. Ze melden zich bij hun belastingadviseur, die gelukkig MFAS-gebruiker is. Hoezo gelukkig? In MFAS zit een modelovereenkomst voor een akte van onderhandse schuldigerkenning uit vrijgevigheid.

Stel dat de ouders in 2022 wederom de kindvrijstelling op papier willen schenken. Als ze hiervoor langs de notaris gaan, kunnen ze hem vragen in de akte de onderhandse schenking van 2021 mee te nemen. Technisch is dat dan een schenking in 2022 onder de last van verrekening met de schenking van 2021. Zo sparen ze eenmaal de kosten van de notaris uit.

Het is natuurlijk wel zaak om ter vermijding van een fictieve verkrijging - u weet wel artikel 10 Successiewet - jaarlijks de 6% rente te betalen. Eind 2022 kan in eenmaal de rente van 6% (tijdsevenredig) voor zowel 2021 als 2022 worden betaald.