MFAS Actueel

Onmacht politiek, een staaltje cultuurpessimisme

laatst gewijzigd: 06-07-2021 11:53

Kent u de uitdrukking 'iedere belastingadviseur krijgt de klanten die hij verdient'? Dat uw klanten irritant zijn, ligt dus niet aan hen maar aan uzelf. Een lekkere binnenkomer voor een artikel. Wees gerust! Hier ga ik het verder niet over hebben. Waar ik het wel over wil hebben, is de variant op deze wijsheid dat een samenleving de wetgever krijgt die zij verdient. Deze visie getuigt van een ongezonde dosis cultuurpessimisme. Ik geef het toe, maar kan het niet helpen. Ik wil drie fiscale dossiers bespreken die dit pessimisme illustreren: (1) het werknemersbegrip, (2) de eigen woning en (3) box 3.

  1. Het werknemersbegrip
    In 2006 is de beoordeling van arbeidsrelaties van UWV naar Belastingdienst gegaan. De Belastingdienst kwam met de VAR. Deze bleek nogal fraudegevoelig. Verklaringen dat iemand zelfstandige was, werden zonder lastige vragen afgegeven. Betrokkenen wisten precies wat ze moesten invullen. Daar kwam bij dat de Belastingdienst bereid was rulings af te geven voor onder andere pakketbezorgers en maaltijdbezorgers. Dit alles heeft ertoe geleid dat we momenteel naar mijn inschatting zo'n 500.000 pseudo-zelfstandigen hebben. Deze situatie lijkt niet meer terug te draaien. De politiek weet zich geen raad en ziet geen andere mogelijkheid dan de situatie te gedogen en van niet-handhaving officieel beleid te maken.

  2. De eigen woning
    De fiscale behandeling van de eigen woning is een heikel dossier. Beperking van de fiscale aftrek en/of verhoging van het eigenwoningforfait is zeer risicovol voor bewindslieden. Vanuit de Tweede Kamer zal een lastenverzwaring niet snel worden voorgesteld. Alle ingevoerde beperkingen, zoals de combinatie van hypotheken met onbelast sparen en de aflossingseis zijn gepaard gegaan met ingewikkelde overgangsregelingen. Ik noem ook de gefaseerde afschaffing van het Hillenvoordeel. Dit alles heeft geleid tot een ongekende complexiteit. Vriend en vijand zijn het erover eens dat het zo niet langer kan. Eensgezindheid is er echter niet over de oplossing, want een oplossing kan niet alleen maar bestaat uit veranderingen die gunstig zijn voor de electorale achterban. Tja... dan gebeurt er maar niets. Overgang van de eigen woning en bijbehorende financiering naar box 3 zou een goede oplossing zijn, ware het niet dat box 3 ook zo'n probleemdossier is.

  3. Box 3
    Bij de invoering van box 3 in 2001 vonden we een forfaitair rendement van 4% en een tarief van 30% niet zo gek. Nu de spaarrente 0% of negatief is, zijn we minder enthousiast. Er lopen procedures over de vraag of deze heffing in strijd is met het recht op ongestoord eigendom ex art. 1 Eerste Protocal van het Europese Verdrag inzake Rechten van de Mens. Om een en ander enigszins beheersbaar te maken zijn hiervoor massaalbezwaarprocedures ingezet. We zouden over kunnen gaan naar heffing op basis van reële vermogensinkomsten inclusief vermogenswinsten. Problematisch hierbij is dat de Belastingdienst in het kader van de vooringevulde aangifte juist zo lekker kan werken met het forfaitaire rendement. Deze dienst heeft al problemen genoeg en zit daarom niet te wachten op nieuwe uitdagingen. Net zoals bij de eigen woning vinden we allemaal dat het zo niet langer kan, alleen zijn we het niet eens over het alternatief. Dus blijft alles maar bij het oude, omdat er natuurlijk wel budgettaire dekking nodig is. Gezien de politieke verhoudingen ben ik niet optimistisch over verandering.

Er zijn nog tal van andere problematische dossiers. Wat dacht u van het onbeheersbaar geworden toeslagenbouwwerk. Verandering is nodig vinden we allemaal. Natuurlijk mag geen enkele groep er op achteruit gaan. Maar dan wordt een wijziging onbetaalbaar. Mijn inschatting is dat het eerst compleet uit de hand moet lopen, voordat de geesten rijp zijn voor verandering. Mark Rutte van de VVD en Diederik Samsom van de PvdA konden het destijds goed met elkaar vinden en hebben en het een en ander voor elkaar gekregen. Zo'n combinatie van personen in de Haagse arena zie ik momenteel helaas niet. Dus ook op dit punt wordt mijn pessimisme helaas niet getemperd.

Henry Meijer

Complementary Content
${loading}