Rente voor familiehypotheken 6,17%
Voor personen met een box 1-inkomen tot circa €73.000 bedraagt het fiscale voordeel van de renteaftrek 36,93% + 6,095% afbouw algemene heffingskorting. Afgerond 43%. Het is niet ongebruikelijk voor door ouders aan kinderen verstrekte eigenwoningleningen een zo hoog mogelijke rente te hanteren in combinatie met terugschenken. Een extra rente van 2% levert bij een hoofdsom van €200.000 een IB-voordeel op van 2% x €200.000 x 43% = €1.720. Ervan uitgaande dat de schenkvrijstelling reeds wordt benut, staat daar een nadeel tegenover van 2% x €200.000 x 10% = €400. Per saldo resteert een voordeel van €1.720 - €400 = €1.320.
Hoe hoog mag je eigenlijk met de rente gaan zitten? Zou bijvoorbeeld 10% mogen? Dat lijkt ons in z’n algemeenheid onverdedigbaar. De rente moet zakelijk zijn, waarbij in de praktijk een zekere tolerantie naar boven wordt geaccepteerd. Het uitgangspunt is de door banken gehanteerde tarieven. Deze zijn afhankelijk van de looptijd, de verhouding van de hoofdsom tot de waarde van de woning en het inkomen van de geldlener. Als tolerantie wordt wel een opslag van 25% op de rente van de bank gehanteerd. Verdedigd werd wel dat je ongemotiveerd de standaardrente van 6% van de Successiewet zou mogen hanteren. Met enige goede wil zou dit als verdedigbaar standpunt kunnen worden gezien. In het Besluit Wob-verzoek beleid en uitvoering familiebank van 21 april 2021 is dit standpunt echter onomwonden afgewezen. Je kan niet een forfait van de ene wet hanteren voor een andere wet. Voor zover wij weten is het standpunt als zodanig niet in de jurisprudentie aan de orde geweest. Wel wees Rechtbank Den Haag (4 september 2018, ECLI:NL:RBDHA:2018:10443) een rente van 9% af en verving deze voor de door de inspecteur gestelde marktrente van 3% vermeerderd met een opslag van 1,5%.
In 2010 zette de hypotheekrente een ongekende daling in met als laagste niveau 1% in 2021. Door deze daling kwam het 6%-argument onder grote spanning te staan. Inmiddels ligt de rente voor hypotheken met 100% financiering in de range 4,5%-5%. Met een opslag van 25% kom je dan zelfs boven de 6% uit. Grappig is dat de uitkomst heel dicht ligt bij het forfaitaire rendement van de inkomstenbelasting dat voor 2023 6,17% bedraagt. Bij deze rente is het werkelijke rendement voor de verstrekker van de lening gelijk aan het forfaitaire rendement.