Schenken aandelen en earn out

Bij de schenking van aandelen wordt de waarde vaak met de fiscus afgestemd. Gesprekken hierover ontaarden niet zelden in een moeizame koehandel. Stel dat de adviseur heeft ingezet op €1 mln en dat de fiscus niet lager wil gaan dan €1,2 mln. Een elegante oplossing zou kunnen zijn om ter zake van het verschil van €0,2 mln een earn out af te spreken. Te denken valt aan 20% van de EBIT gedurende 5 jaar. De begiftigde, of zo u wilt koper, doet een nabetaling gedurende 5 jaar ter grootte van 20% van de EBIT. De Belastingdienst enerzijds en schenker en begiftigde anderzijds zijn het erover eens dat de waarde van deze earn out op €0,2 mln kan worden gesteld.

Een earn out is overigens wat anders dan een winstrecht. Het is niet zo dat de verkoper recht heeft op een deel van de winst van de verkochte onderneming. Hij heeft recht op een nabetaling waarvoor partijen hebben afgesproken dat deze gelijk zal zijn aan een deel van de winst van de verkochte onderneming. Het desbetreffende deel van de winst zal daarom ook gewoon bij de onderneming zelf belastbaar zijn.

Er is nu sprake van een schenking van een aandelenpakket met een waarde van €1,2 mln met een tegenprestatie van €0,2 mln (earn out) en ab-claim. Hoe pakt dit fiscaal uit? Dat blijkt best nog ingewikkeld. We bespreken eerst de IB en daarna de SW.

IB schenker

Laten we veronderstellen dat sprake is van 100% ondernemingsvermogen. We veronderstellen verder dat de begiftigde drie jaar voor de onderneming werkzaam is geweest. Voor zover sprake is van een schenking kan de ab-claim worden doorgeschoven, art. 4.17a IB. We gaan uit van een verkrijgingsprijs van €18.000. Over de waarde van de tegenprestatie, in casu de earn out, moet de schenker in box 2 afrekenen. De verkrijgingsprijs kan hiervoor volledig worden aangewend. Op basis van het tarief 2020 aldus: 26,25% x (€200.000 - €18.000) = €47.775. In het advies moet aandacht worden besteed aan de financiering daarvan. Waarschijnlijk moet er hiervoor dividend worden uitgekeerd.

Voor de earn out geldt dus niet het kasstelsel. Over de geschatte waarde moet up front worden afgerekend, art. 4.28 IB. Als de daadwerkelijke betalingen uit de earn out uiteindelijk blijken af te wijken van de €200.000 vindt voor de schenker een herziening van de ab-winst plaats, art. 4.28(2) jo. art. 4.46(4) IB. Bij een positieve afwijking moet de schenker bijbetalen, bij een negatieve afwijking treedt een ab-verlies op.

IB begiftigde

De begiftigde start met een verkrijgingsprijs van €200.000. Zijn verkrijgingsprijs wordt aangepast aan hetgeen uiteindelijk wordt betaald. De begiftigde neemt de ab-claim met betrekking tot de €1 mln van de schenker over. Behalve via de earn out ‘betaalt’ hij dus ook een deel van de waarde door overname van die claim.

Er is sprake van een schuldig gebleven koopsom; de earn out wordt immers niet ineens betaald. De schenker kan gebruik maken van de renteloze betalingsfaciliteit voor de box 2-heffing. Zie art. 25(9) IW. De belasting mag maximaal in tien gelijke jaartermijnen worden betaald. Aangezien de ‘aflossing’ hier eerder plaatsvindt, kan de betaling van de box 2-heffing matchen met het genieten van de termijnen van de earn out.

SW

Voor de berekening van de BOR-vrijstelling is de waarde van het aandelenpakket van belang. De 100%-vrijstelling geldt in 2020 voor een objectieve ondernemingswaarde van €1.102.209. Voor het meerdere is de vrijstelling 83%.

De begiftigde moet een tegenprestatie voldoen van €200.000 en de ab-claim voor zijn rekening nemen. Dit beïnvloedt de omvang van de BOR-vrijstelling niet, art. 35b(4) SW. De berekening is als volgt. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van ons rekenmodel 01-22 doorschuiving bij schenking aandelen.

De tegenprestatie zorgt ervoor dat de vrijstelling hoger is dan de verkrijging, zodat er geen schenkbelasting is verschuldigd.