Uitgelicht

Stel een IB-ondernemer wil zijn zaak overdragen. De aspirant koper heeft lege zakken. Afgeraden moet worden om over te dragen tegen schuldigerkenning. Het eventuele debiteurenverlies op de vordering is in box 3 niet aftrekbaar. Een mooie manier om hiermee om te gaan is verhuur van de onderneming. De ‘overdrager’ blijft dan in box 1. Als de voortzetter zich heeft bewezen kan worden overgedragen.

Het forfaitaire rendement in 2023 over 'overige bezittingen' bedraagt 6,17%. Het rendement op sparen en voor schulden wordt pas begin 2024 bekend gemaakt. De voorlopige aanslagen IB 2023 zijn gebaseerd op 0,36% voor sparen en 2,57% voor schulden. Wel een beetje vreemd dat de parameters voor heffing nog niet bekend zijn. Tijdens de parlementaire geschiedenis is gewezen op de omstandigheid dat ondernemers ook pas aan het einde van het jaar weten hoeveel winst zij hebben behaald. Nou ja...

Belastingadviseurs hebben hun vermogende cliënten in 2022 gewezen op de mogelijkheid beleggingen en vorderingen over te dragen aan een bv. Alleen bij hoge rendementen is box 3 nog voordelig, waarbij moet worden bedacht dat volgens de plannen vanaf 2026 zal worden geheven over het reële rendement. Soms is overdracht aan een bv er niet van gekomen. Hoe het ook zij, het is niet voordelig dit voor het einde van 2023 te doen, omdat de peildatum box 3 2023 is geweest.

In de praktijk wordt ervan uitgegaan dat het niet voordelig is aan kinderen te schenken in de 20%-schijf. De gedachte is dat dit geen besparing oplevert ten opzichte van de bij overlijden verschuldigde erfbelasting. Bij schenken komt het netto rendement over het desbetreffende vermogen bij de kinderen terecht, zodat daarover bij het overlijden van de ouders geen erfbelasting meer is verschuldigd. Het schenken in de 20%-schijf is in beginsel niet voordelig en ook niet nadelig. Uiteindelijk hangt dit af van het successietarief in de toekomst.

Om notariskosten te besparen had iemand bedacht om in een keer 5 notariële schuldigerkenningen te doen. Schuldigerkenning 2 is afhankelijk van de voorwaarde van in leven zijn van de schenker in jaar 2, schuldigerkenning 3 is afhankelijk van de voorwaarde van in leven zijn van de schenker in jaar 3 etc. De fiscus accepteerde dit niet, maar de Hoge Raad heeft er zijn zegen over uitgesproken. Zie HR 16 december 2022, ECLI:NL:HR:2022:1785.

Het toetsmoment voor excessief lenen is 31 december 2023. Stel de dga heeft een schuld aan zijn bv van €2,8 mln. Stel dat hij 3 meerderjarige kinderen heeft. Hij kan overwegen aan ieder kind €700.000 aan bezittingen over te dragen tegen overname van hetzelfde bedrag aan schuld aan de bv. Op deze manier vermijdt men de fiscale afrekening. Houd bij vastgoed rekening met 10,4% overdrachtsbelasting.

In 2022 mocht het loon van de dga 25% lager worden gesteld dat het loon dat bij onafhankelijke partijen in soortgelijke dienstbetrekking wordt genoten. Deze 'doelmatigheidsmarge' is per 1-1-2023 vervallen. Het is ons bekend dat medisch specialisten die dga zijn, hun loon bij de bv hebben verhoogd. Wij hebben niet de indruk dat in andere gevallen het dga-loon op grote schaal is verhoogd. Als een objectieve vergelijkingsbasis ontbreekt, kan het voor de inspecteurs lastig zijn aannemelijk te maken dat bij de bepaling van het loon in 2022 de tolerantiemarge is gebruikt. Wel zullen dga’s hun loon moeten aanpassen aan de gebruikelijke loonstijgingen.

Al jaren wordt gebruik gemaakt van de btw-besparingstruc de auto van de zaak tegen een onzakelijke prijs over te dragen aan de dga privé. De btw kent niet de zakelijke prijs, zoals bij de IB en de VPB. Deze mogelijkheid is bevestigd door Rechtbank Zeeland-West-Brabant 20 december 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:7710. De rechtbank verwerpt het standpunt van de inspecteur dat de (verkapte) dividenduitkering tot de vergoeding voor de btw moet worden gerekend. Uit de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie volgt dat dividend niet als tegenprestatie voor de omzetbelasting gezien kan worden omdat een rechtstreeks verband tussen de prestatie en het dividend ontbreekt.

De Hoge Raad heeft in het Kerstarrest de box 3-heffing in strijd met het EVRM geoordeeld. Voor het rechtsherstel is het MvF met de forfaitaire spaarvariant gekomen. Ook daarbij doet zich de situatie voor dat het forfaitaire rendement veel hoger ligt dan het werkelijke rendement. Niet duidelijk is of deze systematiek zal standhouden voor de Hoge Raad. Hoe het ook zij, je kunt er niet zonder meer vanuit gaan dat bij een lager rendement sowieso sprake is van onverbindendheid van het rechtsherstel en de Overbruggingswet box 3.

Als een werknemer 5% of meer van de aandelen in de werkgever krijgt, ontstaat voor hem een aanmerkelijk belang. Daarom wordt soms gekozen voor een belang dat net onder die grens ligt, bijvoorbeeld 4,9%. In dat geval vallen de aandelen in box 3. Vanaf 2026 wordt er voor box 3 uitgegaan van werkelijk rendement. Het is daarom waarschijnlijk gunstiger de aandelen in box 2 te hebben dan in box 3. Zie MFAS rekenmodel 04-02.