Forum

Vervroegd aflossen erfrechtelijke schuld door quasi-stiefmoeder

Vader is overleden. Kinderen erven. Stiefmoeder, 77 jaar, (die pas in beeld kwam nadat de kinderen volwassen waren en uit huis waren) krijgt een overbedelingsschuld. Rente 1% samengesteld.
Stiefmoeder heeft ook eigen kinderen. Zij wil dat bij haar overlijden de kinderen van vader buiten beeld blijven. Daartoe heeft zij in januari 2022 de overbedelingsschuld met rente (1% samengesteld per jaar) uitbetaald aan de kinderen van vader.
Vraag: is hier sprake van een schenking ter grootte van (6% -/- 1% ) x factor 5 = 25% of kan ik stellen dat de contante waarde van een vordering die 1% rendeert op 1 januari 2022 gewoon 100% is (omdat 1% de marktrente zou zijn (spaarrente per 1-1-2022 + 1%-opslag)? Een bevoordelingsbedoeling heeft de stiefmoeder niet. Ze wil er gewoon vanaf en wil voorkomen dat de vordering de erfenis van haar eigen kinderen opeet.
Beantwoorden
  • geen verarming en verrijking

    De stiefkinderen krijgen gewoon de economische waarde van hun vordering. Er is dus geen schenking.
    Beantwoorden
    • mee eens

      De grap is dat er een verschil kan optreden met de aangifte erfbelasting van Vader omdat daar waarschijnlijk wel een fictief vruchtgebruik is meegenomen omdat de rente op de schulden circa 5% te laag was. Uitgaande van 6% en de tabellen.
      Maar dat maakt nu niet meer uit.
      Beantwoorden
    • Wel degelijk risico op schenking

      Een nogal boude bewering dat geen sprake is van een schenking, omdat de stiefkinderen gewoon de economische waarde van hun vordering krijgen... Enkel wanneer er 6% samengestelde rente verschuldigd is, kan men met volledige zekerheid zeggen dat er geen schenking voor de Successiewet is. Bij een lagere rente moet ten tijde van de aflossing de contante waarde van de vordering van de kinderen worden berekend. Wordt er - al is het maar € 1 - meer dan de contante waarde afgelost, dan is sprake van een (civielrechtelijke) gift en moet men deze gift waarderen op basis van de tabellen van het Uitvoeringsbesluit van de Successiewet. Daar wordt voor de contante waarde met 6% samengestelde rente gerekend en zal bij een schuld die een rente van 1% draagt, dus sprake zijn van een forse schenking.

      Indien de nominale waarde wordt afgelost en deze hoger is dan de contante waarde, is dus sprake van een gift en waardeert men deze vervolgens obv de SW tabellen.

      De contante waarde berekenen is een complexe aangelegenheid en is naast de marktrente ook afhankelijk van de (daadwerkelijke) levensverwachting van de schuldenaar. Wil men 100% zekerheid dat geen sprake is van een gift, dan dient afstemming met de belastingdienst te worden gezocht.

      In deze casus kan men wellicht nog stellen dat een bevoordelingsmotief richting de stiefkinderen ontbreekt, waardoor wellicht wel verarming en verrijking optreedt, maar desondanks geen gift aan de orde is. Een bevoordelingsmotief moet echter wel objectief worden beoordeeld. Objectief zou iemand een levenslange lening tegen 1% rente misschien juist graag in stand houden, omdat met het geleend vermogen objectief beschouwd altijd een hoger rendement kan worden behaald over deze looptijd. De belastingdienst gaat in praktijk niet makkelijk mee in het standpunt dat een bevoordelingsmotief ontbreekt in dergelijke situaties.

      Indien de contante waarde van de schuld wordt berekend en deze waarde is lager dan de nominale waarde, dan moet er dus maximaal de contante waarde van de schuld worden afgelost om een gift te voorkomen. Hiervoor is dan echter wel weer medewerking van de stiefkinderen nodig. Een schuldeiser hoeft namelijk uiteraard niet zomaar een aflossing beneden nominale waarde te accepteren, dan blijft er juridisch alsnog een schuld over. De kinderen moeten dus instemmen bij overeenkomst met het aflossen van slechts de bloot eigendomswaarde. Wellicht dat de stiefkinderen dit wel willen, omdat ze dan eerder hun vordering uitbetaald zien.

      Lang verhaal kort: de stelling dat hier geen sprake is van een schenking is veel te kort door de bocht.
      Beantwoorden
Complementary Content
${loading}